Politura to jeden ze sposobów wykańczania drewnianych stołów. Na świecie znana już w XVII wieku, do mody polskiej trafiła dopiero w wieku XIX. Obecnie przeżywa swój renesans. Jak odnowić stół z politurą?

Co to jest politura?

Politurą nazywamy jeden z roztworów wykorzystywanych do wykańczania powierzchni drewnianych mebli. Wyrabia się ją na bazie spirytusu i szelaku. Szelak to pewna odmiana żywicy. Jest to naturalna substancja, pozyskiwana z wydzieliny owadów, czerwców.

Czerwce żyją około 6 miesięcy i żywią się sokiem spod kory drzew szelakowych. Napój ten w organizmie owada poddawany jest fermentacji, wskutek czego przeobraża się pod względem chemicznym. Zaraz po wydaleniu zastyga, tworząc skorupę ochronną nad gniazdem mieszczącym zwykle około tysiąca jajeczek. To właśnie z tej skorupy powstaje szelak, wykorzystywany do politury.

Z czego składa się politura?

Szelak jest jednym ze składników politury, ale nie jedynym. Tak naprawdę każda osoba pracująca na co dzień z politurą ma na nią swoją własną recepturę, znane są jednak ogólne proporcje produktów wykorzystywanych do jej wytwarzania.

Oczywiście podstawą mieszanki jest właśnie szelak. Zazwyczaj występuje on tutaj w płatkach. Zanim trafi do meblarza, zostaje oczywiście zebrany z drzew i starannie oczyszczony, choć nie zawsze udaje się usunąć w trakcie tego procesu wszystkie zanieczyszczenia. Dlatego właśnie często przed nałożeniem na drewno roztwór zostaje jeszcze raz przefiltrowany.

Do płatków szelaku dodaje się następnie roztwór odwodnionego alkoholu absolutnego. Zwykle proporcja szelaku do alkoholu wynosi 1:3. Jednak warto tu zaznaczyć, że meble wykańczane politurą malowane są nią kilka razy. Niektórzy meblarze do każdej z warstw używają innego stężenia szelaku.

Jak odnowić stół z politury?

Odnowienie stołu z politury tak naprawdę polegać będzie przede wszystkim na jej ponownym naniesieniu na powierzchnię mebla. Odtwarzać będziemy więc wszystkie kroki, które wykonywał meblarz przygotowujący nasz stół.

Jak przygotować stół pod politurę?

Zanim meblarz naniesie politurę na powierzchnię stołu, musi dokładnie oczyścić blat. Nie można pozostawić na nim absolutnie żadnych zanieczyszczeń. Co więcej, powierzchnia powinna być też idealnie gładka. Jeśli na drewnie występują widoczne pory, niewielkie szczeliny lub inne nierówności, należy je najpierw zasypać, a następnie zatrzeć przy pomocy bardzo drobno sproszkowanego pumeksu.

Czym nanieść politurę?

Kiedy powierzchnia stołu została już starannie oczyszczona oraz wyrównana, przychodzi czas na położenie politury. Różni się to jednak znacząco od nakładania bejcy czy farby. Przede wszystkim – nie używamy do tego pędzla.

Politurę nanosimy przy pomocy tak zwanego wełnianego tamponu. Owija się go kawałkiem lnu lub bawełny – syntetyczne materiały absolutnie się tu nie sprawdzą. Alternatywą dla tamponu może być jedynie wata owinięta jedwabiem, jest to jednak wersja zdecydowanie droższa.

Jak nabierać politurę?

Aby nanieść politurę na powierzchnię stołu, wełniany tampon lub watę owiniętą w jedwab należy w pierwszej kolejności namoczyć w roztworze. To jak mocno nasączymy tampon substancją zależy w głównej mierze od tego, jak grubą warstwę politury zamierzamy nanieść na blat stołu. Zanim zabierzemy się do nakładania politury, warto skropić delikatnie tampon olejem lnianym lub wazeliną. Taki zabieg znacząco ułatwi cały proces.

Jak nanosić politurę?

Poprawne naniesienie politury na mebel wymagać będzie pewnej wprawy. Przede wszystkim pamiętać trzeba, że całą warstwę należy nałożyć za jednym razem. Miejmy też na uwadze, że w związku z tym pracujemy każdorazowo nie na fragmencie, ale na całej powierzchni stołu. Jeśli odstąpimy od tej reguły, politura nieestetycznie się nawarstwi i będzie kruszyć, a więc nie przetrwa próby czasu.

Politurę nakładamy wykonując ręką kształty przypominające koła, owale i ósemki. To niezwykle ważne, żeby nie zatrzymywać się, ani nie zwalniać. Ruchy naszej dłoni muszą być bardzo stałe i precyzyjne, aż do momentu, gdy cała warstwa politury zostanie położona.

Jak wykończyć politurę?

Proces kładzenia politury powtarzamy kilkukrotnie, za każdym razem pozostawiając ją na kilka godzin. Czas ten przeznaczony jest na to, by nałożona warstwa całkowicie wyschła.

Po nałożeniu i wyschnięciu ostatniej warstwy należy użyć nowego tamponu do przetarcia blatu czystym alkoholem. Po takim polerowaniu stół powinien być idealnie gładki i błyszczący jak czyste szkło.

Jak dbać o politurę?

Żeby efekt jaki uzyskamy przez ponowne położenie politury się utrwalił, musimy odpowiednio dbać o nasz stół. Politura jest niestety bardzo wrażliwa na uszkodzenia, łatwo też ją zabrudzić wszelkimi płynami, zwłaszcza ciepłymi.

Przede wszystkim pamiętajmy więc, że jeśli spożywamy na stole z politurą posiłki, to pod wszystkie stawiane na nim naczynia należy podłożyć specjalną podkładkę. Odizoluje ona powierzchnię stołu od zastawy, dzięki czemu na politurę nie będzie oddziaływała temperatura. Podstawki uchronią także mebel przed zachlapaniem. Pamiętajmy, że podkładek należy używać także pod przedmioty tak niepozorne jak kubek z herbatą czy kawą, a nawet szklankę wody.

Jeśli jednak stół się zabrudzi, nie używajmy do niego mocnych detergentów ani twardych szczotek. Zabrudzenia usunąć należy miękką szmatką nasączoną ciepłą wodą z odrobiną octu.